Yangın Dayanım Testleri

Yangın Dayanım Testleri

Yapı elemanlarının yangına karşı dayanım performanslarına yönelik Avrup Birliği ülkelerinde kabul edilen yeni sınıflandırmalar ve yaklaşımlar da ülkemiz yasal düzenlemelerine uyarlanmıştır. Bu çerçevede yapı malzemeleri sektörümüzde yangın güvenliği alanında oldukça önemli bir değişim yaşanmıştır.

Gelişmiş ülkelerde yapı malzemelerine yönelik yangın güvenlik önlemleri ile ilgili ciddi yasal düzenlemeler ve yerel standartlar bulunmaktadır. Bu esaslar yangın risklerini en aza indirmeyi amaçlamaktadır. Aynı zamanda yapı malzemeleri üreten firmalara da uygun ve etkin önlemlerin hangi koşullarda sağlanabileceği konusunda yol göstermektedir. Esasen ülkelerin yangın güvenlik önlemlerine yönelik yasal düzenlemelerin büyük bir kısmı yapı malzemeleri ve yapı elemanları ile ilgilidir.

Ancak her ülkenin yapı malzemeleri ve yapı elemanlarını kendi yasal düzenlemeleri ve yerel standartlar içinde değerlendirmesi , her ülkeye ait farklı standartların , sınıflandırma şekillerinin ve değerlendirme kriterlerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu yüzden Avrupa Birliği ülkeleri arasında ortaya çıkan farklı yaklaşımları düzenlemek ve yapı malzemelerinin üye ülkeler arasında serbest dolaşımını sağlamak amacı ile 89/106/EEC sayılı Yapı Malzemeleri Direktifi yayınlanmıştır. Bu direktif yapı malzemelerine ve yapı elemanlarına genel bir yaklaşım getirmektedir.

Söz konusu direktif, Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanan yeni yaklaşım direktifleri çerçevesinde oluşturulan yirminin üzerinde ürün grubundan biridir. Yapı Malzemeleri Direktifi kendi içinde altı temel gerekliliği barındırmaktadır. Önem sırasına göre bu gereklilikler şu şekildedir:

Mekanik dayanım ve stabilite

Yangın durumunda emniyet

Hijyen, sağlık ve çevre

Kullanım emniyeti

Gürültüye karşı korunum

Enerjiden tasarruf ve ısı korunumu

Bunlar arasında yangın durumunda emniyet konusu beş alt gereklilik içermektedir. Bu alt gereklerden birincisi inşa edilen yapının yük taşıma kapasitesinin belli bir süre azalmaması, yani yangına karşı direnç ve fire dayanıklılığıdır. Avrupa Birliği ülkelerinde ve ülkemizde yapı elemanlarının yanına karşı dayanım performansı veya yangına karşı direnç performansı bu bakımdan önemli bir konudur ve yetkili laboratuvarlarda gerçekleştirilen yangına karşı dayanım testleri yapı malzemelerinin yangın karşı dayanımlarını arttırmayı hedeflemektedir.

Yapı malzemelerinin yangına karşı dayanım performanslarına yönelik sınıflar, 2000 yılında yayınlanan 2000/367/EC sayılı kararda açıklanmıştır. Bu sınıflandırma, Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) tarafından yayınlanan EN 13501-2, EN 13501-3 ve EN 13501-4 standartlarında yer almaktadır.

Ülkemizde de Türk Standartlar Enstitüsü (TSE) tarafından bu standartlar şu başlıklar altında yaynlanmıştır

TS EN 13501-1 Yapı mamulleri ve yapı elemanları, yangın sınıflandırması - Bölüm 1: Yangın karşısındaki davranış deneylerinden elde edilen veriler kullanılarak sınıflandırma

TS EN 13501-2 Bölüm 2: Yangına dayanım deneylerinden elde edilen veriler kullanılarak sınıflandırma (havalandırma tesisatları hariç)

TS EN 13501-3 Bölüm 3: Bina hizmet tesisatlarında kullanılan mamuller ve elemanlar üzerinde yapılan yangına dayanıklılık deneylerinden elde edilen veriler kullanılarak sınıflandırma: Yangına dayanıklı hava kanalları ve yangın damperleri

TS EN 13501-4 Bölüm 4: Duman kontrol sistemlerinin bileşenleri üzerinde yapılan yangına direnç deneylerinden elde edilen veriler kullanılarak sınıflandırma

TS EN 13501-5:2016 Bölüm 5: Çatıların dış yangınlara maruz bırakılması deneylerinden elde edilen veriler kullanılarak sınıflandırma

TS EN 13501-6 Bölüm 6: Elektrik kablolarındaki yangın deneylerinin reaksiyonlarından elde edilen veriler kullanılarak sınıflandırma

TS EN 1634-1 Yangına dayanıklılık deneyleri-Kapı ve kepenkler-Bölüm 1: Yangın kapıları ve kepenkleri

Bu standard düşey ayırma elemanlarındaki açıklıklara montaj için tasarımlanmış kapı ve kepeNklerin yangına dayanıklılığının tayin metodunu kapsar.

TS EN 16034 Yaya geçişine uygun kapı takımları, endüstriyel, ticari, garaj kapıları ve açılabilen pencereler – Ürün standart, performans ve özellikleri –Yangın direnci ve/veya duman kontrol özellikleri

TS EN 14351-1 + A1 Pencereler ve kapılar - Mamul standardı, performans özellikleri - Bölüm 1: Pencereler ve yaya geçişine uygun hazır dış kapılar - Yangına direnç ve/veya duman sızıntısını önleme özellikleri olmayan

TS EN 1191 Pencereler ve kapılar-Tekrarlanan açılma ve kapanmaya karşı direnç - Deney metodu

TS EN 1634-3 Yangına dayanıklılık deneyleri - Kapı ve kepenkler - bölüm 3: Duman kontrol kapıları ve kepenkleri

TS EN 1634-1 - Yangına Dayanıklılık Deneyleri -Yangın Kapıları ve Kepenkleri için Bütünlük (E), Yalıtım (I1 veya I2), Işıma (W) değerlerine bakılmakta olup ürünün yangına dayanım sınıflandırması için dakika cinsinden sınıflandırma gerçekleştirmektedir.

TS EN 1366-4+A1 - Servis Tesisatı için Yangına Direnç Deneyleri - Doğrusal Bağlantı Contaları deneyleri duvarlar ve doğrusal bağlantı contaları için yangına dayanım deneyleri olarak gerçekleştirilmekte olup deney sınıflandırılması TS EN 13501-2 standardına göre Bütünlük (E), Yalıtım (I1 veya I2), Işıma (W) değerlerine göre özel deney kapsamında yapılmaktadır.

TS EN 81-58 - Asansör Kat Kapıları için Yangına Karşı Dayanıklılık Deneyleri

 Yangın Dayanım Testi Ne Anlama Gelir ?

Yangına dayanım testi, malzemelerin veya yapıların yangına karşı direnç ve performansını değerlendirmek için yapılan bir test prosedürüdür. Bu testler, malzemelerin yangın sırasında nasıl davrandığını belirlemek ve yangının yayılmasını kontrol altında tutmak için tasarımların güvenlik standartlarına uygunluğunu doğrulamak için kullanılır. Yangına dayanım testleri genellikle malzemelerin yanma direncini, alev yayılmasını, duman üretimini, ısı iletimini ve yangın sırasındaki davranışlarını değerlendirmek için yapılır. Bu testler, ulusal veya uluslararası standartlara dayanarak gerçekleştirilir. Yangına dayanım testleri, yangın güvenliği açısından önemli olan birçok malzeme ve yapı için uygulanabilir. Bunlar arasında yapı malzemeleri, kaplamalar, elektrikli ekipmanlar, kablolar, mobilya, tekstil ürünleri ve diğerleri bulunur. Örneğin, bir yapı malzemesi yangına dayanıklılığını test etmek için genellikle standart bir yangın testi olan ASTM E119 veya EN 1363 gibi bir yangın direnci testine tabi tutulur. Bu testlerde, malzeme belirli bir süre boyunca yangın, ısı ve basınç altında tutularak performansı değerlendirilir. Yangına dayanım testleri, güvenliğin sağlanması ve uygunluk belgelerinin elde edilmesi için önemli bir adımdır. Bu testler, yangınla mücadele ve güvenlik standartlarının geliştirilmesine katkıda bulunur ve insanların ve mülklerin yangına karşı korunmasını sağlamak için kullanılır.